Wiślica istnieje od co najmniej IX wieku. Według legendy nazwa osady pochodzi od imienia jej założyciela, księcia Wiślan - Wiślimira, który wraz ze swoim otoczeniem miał przyjąć chrzest w 880 roku. Około 990 roku gród trafił w ręce Polan. Wiślica stała się w tym czasie obok Krakowa i Sandomierza jednym z najważniejszych ośrodków administracyjnych w Małopolsce.
Na przełomie X i XI w. w Wiślicy powstał pierwszy kościół grodowy. Na początku XI w. Bolesław Chrobry wzniósł nieopodal osady targowej gród obronny, którego zadaniem było strzec przeprawy przez Nidę. Przez Wiślicę przebiegał szlak handlowy prowadzący z Pragi i Krakowa na Ruś Kijowską. Bazylika kolegiacka pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny wzniesiona dzięki fundacji króla Kazimierza Wielkiego, to najstarszy i największy kościół dwunawowy w Polsce.
W głównym ołtarzu umieszczono figurę Matki Boskiej (tzw. Madonna Łokietkowa) z około 1300. Podziemia Bazyliki, w których znajdują się pozostałości dwóch wcześniejszych romańskich kościołów datowanych kolejno na XII i XIII wiek oraz unikatowa Płyta Orantów, datowana na 1175 r. i stanowiąca wspaniały przykład sztuki romańskiej. Misa Chrzcielna – niecka gliniano-gipsowa służąca do chrztów zbiorowych datowana prawdopodobnie na rok 880.
Dom Długosza – wikariat z 1460. Budowla z cegły, ufundowana przez słynnego historyka, kronikarza Jana Długosza, jako mieszkanie dla wikariuszy kolegiaty wiślickiej. We wnętrzach odkryto fragmenty polichromii z XV w. Obecnie mieści się w nim plebania i muzeum.